ម្នាស់ទឹកឃ្មុំ គឺជាប្រភេទបន្លែផ្លែឈើដែលប្រជាជនខ្មែរនិយមទទួលទានធ្វើជាបង្អែមលាងមាត់ក្រោយពេលបាយ ធ្វើជាអាហារសម្រន់នៅពេលថ្ងៃ និងអាចច្នៃធ្វើម្ហូប និងបង្អែមមានរសជាតិឆ្ងាញ់ពិសាទៀតផង។
កសិករដាំម្នាស់នៅភូមិអូរឬស្សីកណ្តាល ឃុំអូរឬស្សីកណ្តាល ស្រុកសៀមបូក ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោកសាយ ពន្លឺ បានផ្តល់សម្ភាសថា គ្រួសារលោកចាប់ផ្តើមប្រកបរបរដាំម្នាស់អស់រយៈពេល 10ឆ្នាំមកហើយ មកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ន លោកបានដាំដុះនៅលើផ្ទៃដីចំនួន 10ហិកតា ហើយគ្រោងនឹងពង្រីកចំនួន 15ហិកតាបន្ថែមទៀតនៅឆ្នាំក្រោយ(2019)។
លោកថា ម្នាស់មួយហិកតាគេអាចដាំបានចន្លោះពី 25,000កូន ទៅ30,000កូន ដោយលើកជារងចន្លោះ1.2ម៉ែត្រ ទៅ1.5ម៉ែត្រពីគ្នា ហើយដាំឃ្លាតគ្នាពីមួយដើមទៅមួយដើមចន្លោះ 3.5តឹកទៅ4តឹក។
ក្នុងម្នាស់មួយដើម ផ្តល់ផលតែមួយផ្លែប៉ុណ្ណោះ ដែលមានទម្ងន់ចាប់ពី 1គីឡូ ទៅដល់3គីឡូក្រាម ទៅតាមផ្លែតូច ឬផ្លែធំ ហើយលក់ក្នុងតម្លៃបោះដុំបានតម្លៃ 3,500រៀល ទៅ4,000រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។ យ៉ាងណាក៏ដោយលោកថា “បើគិតតាមចំនួនដើម និងតម្លៃលក់នៅលើទីផ្សារ យើងឃើញថា បានច្រើនម៉ឺនដុល្លារដែរក្នុងមួយហិកតាៗ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងវិញចំណេញប្រហែលតែ 8,000ដុល្លារទៅមួយ 10,000ដុល្លារប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយហិកតា។
ម្នាស់គេអាចដាំបានគ្រប់រដូវ មិនថារដូវវស្សា ឬរដូវប្រាំងនោះទេ សំខាន់ឱ្យតែមានទឹកស្រោច ប៉ុន្តែកសិករខាងលើបានអះអាងថា ដើម្បីឱ្យដើមម្នាស់លូតលាស់បានល្អ គេច្រើនដាំនៅរដូវប្រាំង ហើយស្រោចទឹកជាប់ជាប្រចាំ ដើមលូតលាស់បានល្អជាងដាំនៅរដូវវស្សា ព្រោះថា រដូវវស្សាភ្លៀងធ្លាក់ច្រើនពេក ម្នាស់មិនសូវលូតលាស់ល្អទេ។
លោក ពន្លឺ បានលើកឡើងពីបច្ចេកទេសដាំដុះម្នាស់ថា មុននឹងដាំកសិករត្រូវធ្វើដីឱ្យបានស្ងួតល្អជាមុន ពិសេសត្រូវភ្ជួរដីឱ្យបាន 3ដងមុននឹងលើកជារង ដើម្បីឱ្យស្មៅងាប់អស់ ពិសេសដើមស្បូវ បើសិនជាមានដើមស្បូវវានឹងបឺតយកជីជាតិអស់ មិនអាចឱ្យដើមម្នាស់រីកលូតលាស់បានល្អនោះទេ។
ក្រោយពីលើកជារងរួច គេត្រូវយកជីអាចម៍គោទៅដាក់លើរងនីមួយៗ រួចទើបយកថង់ប្លាស្ទិកទៅក្រាលពីលើដើម្បីការពារស្មៅ ការពារសត្វល្អិត និងអាចរក្សាសំណើមបានយូរ។ ក្រោយពីក្រាលកៅស៊ូប្លាស្ទិករួច កសិករនឹងចាប់ផ្តើមយកកូនម្នាស់ទៅដាក់ដាំលើរងនីមួយៗ ដោយដាក់ដាំឃ្លាតពីគ្នាចន្លោះពី 3.5តឹក ទៅ4តឹកក្នុងមួយដើម។ ម្នាស់ត្រូវការស្រោចទឹកជាប្រចាំនៅរដូវប្រាំង តែបើសិនជាមានភ្លៀងធ្លាក់វិញ គេត្រូវស្រោចទឹករយៈពេល5 ឬ7ថ្ងៃម្តង។
លោកថា កាលពីសម័យមុន កសិករមិនទាន់មានបច្ចេកទេសដាំដុះទំនើបនោះទេ កសិករច្រើនបូមទឹកបង្ហូរដាក់តាមរងនីមួយៗ ដោយត្រូវចំណាយថវិកាច្រើនក្នុងការទិញប្រេងបូមទឹក ប៉ុន្តែតាមបច្ចេកទេសថ្មីនេះ គេប្រើទុយោសម្រក់ទឹកជំនួសវិញ ដោយក្នុងមួយហិកតាត្រូវចំណាយប្រាក់ប្រមាណជា 2,500ដុល្លារ ទៅ3,000ដុល្លារ ប៉ុន្តែអាចប្រើបានចាប់ពី 8ឆ្នាំ ទៅដល់20ឆ្នាំ និងចំណេញថវិកាពេលស្រោចទឹកម្តងៗ ដោយត្រូវចំណាយប្រាក់ទិញសាំងអស់ត្រឹមតែ 4,000រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃ។
ម្នាស់មិនលំបាកថែទាំ និងការពារសត្វល្អិតចង្រៃនោះទេ ដោយគេការពារតែសត្វម្រើមព្រះ និងខ្យងក្រហមកុំឱ្យមកស៊ីលំអងផ្ការបស់វា ហើយថែទាំដាក់ជី និងទឹកជាប្រចាំតែប៉ុណ្ណោះ។ ម្នាស់នឹងដុះលូតលាស់បានល្អ ចាប់ពីពេលដាំលើកដំបូងរហូតដល់ពេលប្រមូលផលត្រូវចំណាយពេល 12ខែ។
លោកថា កន្លងមកទីផ្សារលក់ចេញ គឺម្នាស់មិនមានការលំបាកនោះទេ ដោយលោកបានដាក់លក់ឱ្យអ្នកទេសចរដែលធ្វើដំណើរទៅលេងខេត្តរតនគីរីនិងខេត្តស្ទឹងត្រែងក៏អស់ប្រមាណជា 70% ទៅ 80%ទៅហើយ នៅសល់មួយចំនួនទើបផ្គត់ផ្គង់ទៅឱ្យទីផ្សារធម្មជាតិនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ប៉ុន្តែក្រោយពីកើតជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ឡាវមក ភ្ញៀវទេសចរមិនសូវធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ទីនោះទៀតទេ ដែលរឿងនេះជាកត្តាធ្វើឱ្យផ្លែម្នាស់ជួបកង្វះទីផ្សារលក់ចេញ ដោយត្រូវត្រៀមយកមកលក់បន្ថែមទៀតនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។
តែទោះជាយ៉ាងណា ចំពោះកសិករខាងលើវិញ លោកគ្រោងនឹងពង្រីកកសិដ្ឋានដាំម្នាស់របស់ខ្លួនឱ្យបានដល់ចំនួន 50ហិកតានៅពេលខាងមុខ ហើយលោកមានគម្រោងថានឹងសហការជាមួយកសិករផ្សេងទៀតដើម្បីទទួលទិញផ្លែម្នាស់យកមកធ្វើសិប្បកម្មផលិតទឹកម្នាស់សម្រាប់លក់ចេញនៅលើទីផ្សារបន្ថែមទៀត៕
