បើទោះបីជាកិច្ចព្រមព្រៀងដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់ព្រំដែនក្នុងក្របខ័ណ្ឌមហាអនុតំបន់មេគង្គ (GMS-CBTA) ត្រូវបានចុះហត្ថលេខា និងចូលជាធរមានតាំងពីឆ្នាំ2015 រួចរាល់ក៏ពិតមែន តែការអនុវត្តពេញលេញលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះហាក់ត្រូវបានអូសបន្លាយពេលជាង 2ឆ្នាំទៀត។
កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីការដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់ព្រំដែនក្រោមក្របខ័ណ្ឌមហាអនុតំបន់មេគង្គ (GMS-CBTA) មានប្រទេស6 ជាសមាជិក ក្នុងនោះរួមមាន វៀតណាមកម្ពុជា ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា ថៃ និងចិន។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងជួយលុបបំបាត់ឈ្មួញកណ្តាល បង្កើន និងលើកកម្ពស់សកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មដោយកាត់បន្ថយចំនួនពេលវេលាដែលចំណាយក្នុងការឆ្លងកាត់ព្រំដែន។ កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីការដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់ព្រំដែនក្នុងក្របខ័ណ្ឌមហាអនុតំបន់មេគង្គ (GMS-CBTA) នឹងអនុញាតឱ្យប្រទេសជាសមាជិកនីមួយៗ អាចប្រើប្រាស់រថយន្តបានចំនួន 500គ្រឿង សម្រាប់ការដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់គ្នាទៅវិញទៅមកតាមច្រកព្រំដែនដែលបានកំណត់។
លោក វ៉ា ស៊ីមសូរិយា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនបានមានប្រសាសន៍ថា ការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង GMS-CBTA នេះមិនទាន់អាចធ្វើបានទាំងស្រុងនៅឡើយទេ ពោលគឺប្រទេសមួយចំនួនក្នុងមហាអនុតំបន់មេគង្គ ដូចជា ឡាវ និងមីយ៉ាន់ម៉ា មិនទាន់បើកច្រកព្រំដែនរបស់ខ្លួនចំពោះការដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់នៅឡើយ ដោយប្រទេសទាំង2 នេះស្នើសុំរយៈពេល 2ឆ្នាំទៀត។
យ៉ាងណាមិញ ប្រទេសកម្ពុជាដែលប្រកាសថា ខ្លួនបានត្រៀមរួចរាល់អស់ហើយក្នុងការបើកច្រកព្រំដែន ដើម្បីឱ្យមានការដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់ពីបណ្តាប្រទេសនៅក្នុងមហាអនុតំបន់មេគង្គនោះ ក៏មិនទាន់មានរថយន្តគ្រប់គ្រាន់ចំនួន 500គ្រឿងដើម្បីដឹកជញ្ជូនទំនិញ និងអ្នកដំណើរទៅកាន់ប្រទេសក្នុងមហាតំបន់មេគង្គនោះដែរ។ នេះបើយោងតាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសាធារណការ។
លោក សូរិយា បានថ្លែងថា៖ “ឥឡូវប្រទេសថៃវៀតណាម និងប្រទេសចិន អាចអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងបានដោយគេមានរថយន្តគ្រប់ចំនួន 500គ្រឿង ប៉ុន្តែកម្ពុជា បើទោះបីជាបានត្រៀមរួចរាល់ហើយក្ដី តែមិនមានរថយន្តគ្រប់ចំនួន 500គ្រឿងនោះក្នុងការដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់ប្រទេសទាំងនោះទេ ខណៈពេលដែលប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាសុំពិចារណា 2ឆ្នាំទៀតដើម្បីអនុញាតឱ្យមានការដឹកញ្ជូនឆ្លងកាត់ប្រទេសរបស់ខ្លួន ខណៈប្រទេសឡាវក៏សុំពេលពិចារណា 2ឆ្នាំទៀតដែរ ដោយលើកហេតុផលថា ផ្លូវខូច ត្រូវការថវិកាជុសជុលផ្លូវខូច និងគិតសេវាដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់ប្រទេសឡាវ”។
លោក សូរិយា បន្តថា កម្ពុជាបានត្រៀមរួចរាល់អស់ហើយ និងកំពុងតែអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងនេះដោយអនុញ្ញាតឱ្យរថយន្តរបស់ថៃចំនួន 500គ្រឿង និងវៀតណាម 500គ្រឿងដឹកញ្ជូនទំនិញ និងអ្នកដំណើរចូលមក និងឆ្លងកាត់កម្ពុជាជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
លោកបានបន្តទៀតថា ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅចំកណ្តាលនៃមហាអនុតំបន់មេគង្គ ដូច្នេះកម្ពុជាជាប្រទេស ដែលមានការដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់ច្រើនពីប្រទេសជិតខាង ដូចជាវៀតណាម និងថៃជាដើម។ លោកបន្ថែមថា ក្រៅពីកិច្ចព្រមព្រៀង GMS-CBTA នេះ កម្ពុជាបានចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាដោយឡែកមួយទៀតជាលក្ខណៈទ្វេភាគី ជាមួយប្រទេសវៀតណាម និងថៃ។
លោកបន្ថែមទៀតថា អនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាមួយទៀតជាលក្ខណៈទ្វេភាគីរវាងថៃ និងកម្ពុជា គឺមានរថយន្តចំនួនតែ 150គ្រឿងប៉ុណ្ណោះដែលអាចឆ្លងកាត់ទៅវិញទៅមករវាងកម្ពុជា និងថៃ ដោយប្រើប្រាស់ច្រកព្រំដែនដែនតែមួយប៉ុណ្ណោះ គឺច្រកព្រំដែនអន្តរជាតិ ប៉ោយប៉ែត។ ដោយឡែកកម្ពុជាបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីជាមួយប្រទេសវៀតណាម ដោយបើកចំហឱ្យមានរថយន្ត 500គ្រឿងទៅវិញទៅមក ហើយប្រើប្រាស់ និងបើកច្រកព្រំដែន 6កន្លែង។
លោក ស៊ីន ចន្ធី ប្រធានសមាគមភ្នាក់ងារបញ្ជូនទំនិញកម្ពុជាមានប្រសាសន៍ថា បណ្តាប្រទេសនៅក្នុង មហាអនុតំបន់មេគង្គបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងរួចរាល់អស់ហើយស្តីពីការដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់តាមបណ្តាប្រទេសនៅក្នុង GMS នេះ តែដោយឡែកប្រទេសនីមួយៗមិនទាន់បានអនុវត្តពេញលេញនូវកិច្ចព្រមព្រៀងនេះនៅឡើយ ហើយប្រទេសខ្លះមិនចង់អនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងនេះទៀតផង។
លោកថា ប្រទេសវៀតណាម និង ប្រទេសថៃមានច្បាប់រៀងៗខ្លួន ដែលធ្វើជារនាំងឧបសគ្គ ពីព្រោះប្រទេសនីមួយៗមិនចង់ឲ្យរថយន្ត ឆ្លងកាត់ប្រទេសរបស់ខ្លួន ដោយសារគេគិតថា ខួចផ្លូវ ខាតនេះ ខាតនោះ ប៉ុន្តែជារួមរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេស ជាសមាជិក GMSបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងរួចរាល់ហើយ។
លោក ចន្ធី បានបន្តថា៖ “ខ្ញុំគិតថា បើសិនជាការដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់ក្នុងបណ្តាប្រទេស GMS បាន វាជារឿងល្អណាស់ ដូចជានៅសហគមន៍អឺរ៉ុបដែលអាចធ្វើឱ្យមានការដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់ពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយបាន ជាពិសេសវាល្អក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម”។
លោក ចន្ធី បញ្ជាក់ថា៖ “ប្រទេសនីមួយៗនៅតែបង្កនូវឧបសគ្គរៀងៗខ្លួន ដោយលើកពីបញ្ហាលើច្បាប់ទម្លាប់អ្នកបើកបរជាដើម តែជាគោលការណ៍រួម បើអាចធ្វើទៅបាន ចំពោះសេដ្ឋកិច្ចគឺ ពិតជាល្អ ប៉ុន្តែប្រទេសមួយចំនួនមិនមានឆន្ទៈធ្វើនោះទេ ដូច្នេះវានឹងមិនអាចទៅរួចទេក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ”។
គួរបញ្ជាក់ថា កម្ពុជានឹងទទួលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះក្នុងការរៀបចំ និងធ្វើជាប្រធានបន្តវេនតាមលំដាប់តួអក្សរឡាតាំងនូវកិច្ចប្រជុំលើកទី7 នៃគណៈកម្មាធិការរួមសម្រាប់អនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់ព្រំដែន ក្រោមក្របខណ្ឌមហាអនុតំបន់មេគង្គ និងកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការជាតិសម្រួលការដឹកជញ្ជូនឆ្លងដែនដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី12-13 ខែមីនា ឆ្នាំ2019 ខាងមុខ នៅទីក្រុងសៀមរាប ខេត្តសៀមរាប។
កិច្ចប្រជុំនៅខែក្រោយនេះនៅសៀមរាប យើងនឹងជជែកពីកិច្ចព្រមព្រៀង GMS ដែលបានធ្វើតាំងពីឆ្នាំ2015 ប្រទេសទាំងអស់ផ្តល់សច្ចាប័នហើយ តែប្រទេសមួយចំនួនត្រូវបង្ហើយ ជាពិសេសនៅលើច្រករបៀងឆ្លងកាត់ និងច្រកទ្វារព្រំដែន និងនិតិវិធីផ្សេង និងធ្វើពិធីចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយទៀត ដើម្បីបន្ថែមច្រករបៀង ច្រកទ្វារថែមទៀត៕
