គម្រោងឈ្មោះថា“រ៉ៃស៍ថេកខេមបូឌា” (RiceTechCambodia) ជាគម្រោងដែលមានរយៈពេល5ឆ្នាំ ដែលផ្ដួចផ្ដើមឡើងក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ការចិញ្ចឹមជីវិតរបស់កសិករខ្នាតតូច ដោយជួយពួកគេឱ្យទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រស្រូវសរីរាង្គបង្កើនផលិតភាព ពង្រឹងទិន្នផលស្រូវ និងធានាឱ្យបានតម្លៃស្រូវខ្ពស់លក់ក្នុងទីផ្សារអឺរ៉ុប។
លោក កាន់ គន្ធី អគ្គនាយករងក្រុមហ៊ុន AmruRice បានឱ្យដឹងថា គម្រោងនេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលប្រទេសហូឡង់ផ្ដល់មូលនិធិប្រមាណ 5លានដុល្លារនិងត្រូវវិនិយោគទឹកប្រាក់មួយចំនួនទៀតពី AmruRice តាមភាពជាក់ស្ដែង។ គម្រោងនេះនឹងផ្ដោតទៅលើការបណ្ដុះបណ្ដាលពង្រឹងបច្ចេកទេសដល់កសិករនិងកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ឃ្លាំងស្តុកឡសម្ងួត ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវនៅស្រុកកោះញែក ខេត្តមណ្ឌលគិរី ជាគោលដៅសម្រាប់អនុវត្តគម្រោង។ ក្រៅពីសហគមន៍កសិករ ដៃគូគម្រោងផ្សេងទៀតរួមមាន ក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញ Sanorice ក្រុមហ៊ុននាំចេញអង្ករ AmruRice អង្គការ Oxfam អង្គការ Larive International អង្គការអភិវឌ្ឍន៍ និងភាពជាដៃគូក្នុងសង្គហភាព។
លោក កាន់ គន្ធី បានបញ្ជាក់ថា៖“គម្រោងនេះមានគោលដៅគ្របដណ្ដប់កសិករខ្នាតតូច ដោយក្នុងនោះ រំពឹងថាស្រូវសរីរាង្គប្រមាណ 2ម៉ឺនតោន នឹងត្រូវបានផលិតក្នុង 1ឆ្នាំចេញពីតំបន់នៃគម្រោងនេះ។
ទាក់ទិននឹងស្រូវសរីរាង្គនេះ លោកបញ្ជាក់ថា កន្លងមកក្រុមហ៊ុន AmruRice អាចប្រមូលបានស្រូវសរីរាង្គប្រមាណ 2ម៉ឺនតោនពីខេត្តព្រះវិហារ ដោយក្នុង 1ឆ្នាំក្រុមហ៊ុននាំចេញបានជិត 1ម៉ឺនតោនអង្ករ ដែលស្មើនឹងជាង80%នៃការនាំចេញអង្ករសរីរាង្គសរុបរបស់កម្ពុជា ហើយការផលិតស្រូវទាំងនេះ គឺធ្វើជាម៉ូដែលកសិកម្មតាមកិច្ចសន្យា”។
ឯកឧត្តម វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ដែលចូលរួមជាអធិបតីក្នុងពិធីសម្ពោធគម្រោង រ៉ៃស៍ថេក នេះ បានថ្លែងថា នេះជាការបោះជំហានមួយកម្រិតទៀតក្នុងការជំរុញផលិតកម្មស្រូវសរីរាង្គ និងការកែច្នៃផលិតផលស្រូវសរីរាង្គ ជាផលិតផលសម្រេចសម្រាប់នាំចេញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។
ឯកឧត្តម វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្មក៏បានឱ្យដឹងថា៖“គម្រោងដែលនឹងត្រូវអនុវត្តនៅស្រុកកោះញែក គោលបំណងគឺដើម្បីឈានដល់កសិករធ្វើស្រូវខ្នាតតូចចំនួន 2,400គ្រួសារ។ កសិករចំនួន 1,300នាក់នឹងទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលយ៉ាងទូលំទូលាយលើកសិកម្មសរីរាង្គ និងការអនុវត្តកសិកម្មល្អ ខណៈពេលដែលទទួលបានកន្លែងសម្ងួតស្តុក និងរោងម៉ាស៊ីនកិនដើម្បីបង្កើនគុណភាពផលិតផលស្រូវ។ គម្រោង RiceTechCambodia នឹងជំរុញផលិតកម្មស្រូវសរីរាង្គ និងធ្វើឱ្យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះនៅបរទេសក្នុងនាមជាអ្នកផលិតអង្ករសរីរាង្គ”។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ឯកឧត្តម វេង សាខុន បានបញ្ជាក់អំពីស្ថានភាពនៃការប្រកួតប្រជែងក្នុងវិស័យស្រូវអង្ករយ៉ាងដូច្នេះថា៖“បច្ចុប្បន្ន ការប្រកួតប្រជែងអង្ករសធម្មតានៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិមានភាពតឹងតែង ពោលគឺកម្ពុជាពិបាកដណ្ដើមទីផ្សារជាមួយវៀតណាម ព្រោះថ្លៃដើមផលិត និងនាំចេញរបស់យើងថ្លៃជាងគេ ដូច្នេះមានតែការផលិតស្រូវអង្ករក្រអូប និងអង្ករគុណភាពខ្ពស់ដូចជា អង្ករសរីរាង្គ និងអង្ករស្ដង់ដា Standard Rice Product SRP ប៉ុណ្ណោះដែលជួយឱ្យអង្ករកម្ពុជាល្បីឈ្មោះលើទីផ្សារអន្តរជាតិ”។
លោក Robert Vreeman ប្រធានក្រុមហ៊ុន SanoRice មានប្រសាសន៍ដូច្នេះថា៖“យើងជំរុញខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង ដោយអនុវត្តវិញ្ញាបនបត្រស្រូវសរីរាង្គ និងវិធីសាស្ត្រតាមដានត្រួតពិនិត្យតាមបែបទំនើបដោយប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាថ្មីដូចជា ប្លុកឆេនជាដើម។ ការចូលរួមពីSanoRice ក្នុងគម្រោងនេះ គឺការធានាទំហំស្រូវនាំចេញ និងតម្លៃខ្ពស់ដល់កសិករ”។
លោកស្រី លឹម សូលីន នាយិកាអង្គការអុកស្វាម ដែលជាដៃគូក្នុងគម្រោងនេះដែរនោះ បានជឿជាក់ថា គម្រោងនេះនឹងផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់កសិករ។ លោកស្រីថ្លែងបែបនេះថា៖“អង្គការអុកស្វាមជឿជាក់ថា កសិករខ្នាតតូចសមនឹងទទួលបានផលចំណេញសមរម្យទៅនឹងតម្លៃបន្ថែមក្នុងខ្សែចង្វាក់ផលិតកម្មស្រូវ ហើយទាំងនេះអាចសម្រេចបានតាមរយៈខ្សែសង្វាក់ផលិតកម្មប្រកបដោយបរិយាប័ន្នដែលជំរុញដោយដៃគូទាំងអស់”។
សូមបញ្ជាក់ថា RiceTechCambodia ដែលជាគំនិតផ្តួចផ្តើម និងទុន 5លានដុល្លារដែលឧបត្ថម្ភថវិកាដោយប្រទេសហូឡង់នេះត្រូវបានអនុម័តតាំងពីខែមិថុនាដោយភាពជាដៃគូគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព Sustainable Development Goals (SDG) ដែលចាត់ចែងដោយក្រសួងការបរទេសហូឡង់។
លោក Thomas van Leeuwen ឯកអគ្គរដ្ឋទូតរងនៃប្រទេសហូឡង់ប្រចាំនៅកម្ពុជាបានអំពាវនាវដល់ស្ថាប័នទាំងអស់ដែលចូលរួមក្នុងគម្រោងនេះឱ្យបញ្ចូលគ្នានូវបច្ចេកវិទ្យា និងការខិតខំដើម្បីបន្ថែមតម្លៃដល់អង្ករសរីរាង្គរបស់ប្រទេស។ “តាមរយៈការធ្វើដូច្នេះវានឹងធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាអាចធានាបាននូវទីផ្សារអង្ករអន្តរជាតិ។ យើងរំពឹងថា គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះនឹងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវជីវភាពរស់នៅរបស់កសិករខ្នាតតូច”។
ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់ជាប្រទេសនាំចេញអង្ករសរីរាង្គធំជាងគេទី 5 ទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបកាលពីឆ្នាំមុន។ យោងតាមតួលេខពីសហគមន៍អឺរ៉ុបដែលបានចែករំលែកជាមួយសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាបាននាំចេញអង្ករសរីរាង្គចំនួន 8,467តោនទៅប្លុកមួយនេះកាលពីឆ្នាំមុនដែលតំណាងឱ្យ 3.9%នៃការនាំចូលអង្ករសរីរាង្គរបស់សហភាពអឺរ៉ុប។
លោកឧកញ៉ា សុង សារ៉ន នាយកប្រតិបត្តិ និងជាប្រធានក្រុមហ៊ុន AmruRice បានលើកឡើងថា៖“តួនាទីរបស់កម្មវិធីក្នុងការលើកកម្ពស់អង្ករកម្ពុជានៅបរទេស និងក្នុងការជួយសហគមន៍កសិកម្មក្នុងស្រុក។ វាក៏នឹងជះឥទិ្ធពលខ្លាំងដល់ជីវិតកសិករដែលនេះគឺជាជំហានដ៏សំខាន់មួយឆ្ពោះទៅការប្រែក្លាយកសិករទៅជាអ្នកដាំដុះដ៏មានបទពិសោធក្នុងដំណាំអង្ករសរីរាង្គ។ គោលបំណងគឺអនុវត្តខ្សែចង្វាក់តម្លៃស្រូវប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវប្រកបដោយចីរភាព និងភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយតម្រូវការផ្គត់ផ្គង់ជាមួយកសិករតូចតាចដែលជាអ្នកពាក់ព័ន្ធស្នូល”៕
