កម្ពុជា​ពង្រីក​ទិសដៅ​ទីផ្សារ​ ដោយ​ការ​ធ្វើ​ពិពិធ​កម្ម​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​នៃ​ការនាំចេញ​

អ្នកជំនាញ​ជាច្រើន​បាន​ជឿជាក់​ថា​ ការ​ធ្វើ​ពិពិធ​កម្ម​នៃ​ការនាំចេញ​ អាច​ជួយ​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ស្ថិរភាព​ប្រាក់​ចំណូល​ក្នុង​ការនាំចេញ​ក្នុងរយៈពេល​វែង​ ដែល​មាន​សារៈសំខាន់​ ជាពិសេស​សម្រាប់​ប្រទេស​ដែល​ងាយ​រងគ្រោះ​ដោយសារ​វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច​។

ការ​ធ្វើ​ពិពិធ​កម្ម​ត្រូវ​បាន​កំណត់​នៅក្នុង​ឧស្សាហកម្ម​ជា​ដំណើរការ​នៃ​ការពង្រីក​ ឬបង្កើន​ផលិត​ផល​ផ្សេង​ៗគ្នា​។ ក្នុង​ន័យ​នេះ​វា​អាច​កើតឡើង​នៅ​ទូទាំង​ផលិតផល​ ឬដៃគូ​ពាណិជ្ជកម្ម​។

វិ​បត្ដិ​ពាណិជ្ជកម្ម​ត្រូវ​គេ​កំណត់​ថា​ ជា​ការ​ចំណេញ​ឬខាតបង់​ពី​ពាណិជ្ជកម្ម​ដែល​បណ្តាល​មក​ពី​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​តម្លៃ​អន្តរជាតិ​ និង​បរិមាណ​ទំនិញ​ និង​សេវាកម្ម​ ដែល​បាន​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​ជា​អន្តរជាតិ​។

នៅក្នុង​អ្វី​ដែល​បាន​អះអាង​ គឺ​ការ​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​ដើម្បី​ជំរុញ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​កំពុង​ជំរុញ​ឱ្យ​ឈាន​ដល់​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ (FTA​) ជាមួយ​ប្រទេស​ដែល​មាន​សេដ្ឋកិច្ច​ឈានមុខ​គេ​នៅ​លើ​ពិភពលោក​ ដូចជា​ចិន​ កូរ៉េ​ខាងត្បូង​ និង​សហភាព​សេដ្ឋកិច្ច​អឺ​រ៉ា​ស៊ី​(អឺរ៉ុប​-អាស៊ី​) (EAEU​) ជាដើម​។

នៅក្នុង​ប្លុក​សេដ្ឋកិច្ច​អឺរ៉ុប​-អាស៊ី​ ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​ រួមមាន​ប្រទេស​ជាស​មា​ជិ​កចំនួន​ 5 គឺ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​ អា​មេ​នី​ បេឡារុស្ស​ កាហ្សាក់ស្ថាន​ និង​កៀហ្ស៊ី​ស៊ី​ស្ថាន​ ដូច្នេះ​ការ​ធ្វើ​ពិពិធ​កម្មការ​នាំចេញ​ត្រូវ​បាន​គេ​ជឿជាក់​ថា​ កើតឡើង​ភាគច្រើន​តាមរយៈ​កម្រិត​ដែល​ពឹងផ្អែក​ខ្លាំង​នៅក្នុង​ប្រទេស​តូច​ៗដូចជា​ប្រទេស​កម្ពុជា​។

កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ធុរកិច្ច​ និង​វិនិយោគ​អាស៊ាន​ នៅ​ទីក្រុង​បាងកក​ប្រទេស​ថៃ​ កាលពី​ខែវិច្ឆិកា​សម្ដេច​តេជោ​ ហ៊ុន​ សែន​ នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ និង​សម​ភាគី​ គឺ​លោក​ ឌី​មី​ទ្រី​ មេដ​វេ​ដេវ​ នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​រុស្ស៊ី​ បាន​ពិភាក្សា​អំពី​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​ដែល​មាន​សក្តា​នុ​ពល​នេះ​។

សម្ដេច​តេជោ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​បាន​មានប្រសាសន៍​ថា​ ឥឡូវនេះ​ប្រទេស​កម្ពុជា​កំពុង​ស្នើសុំ​ឱ្យ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​គាំទ្រ​ជា​ផ្លូវការ​នូវ​សំណើ​ជា​ផ្លូវការ​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ទៅកាន់​គណៈកម្មការ​សេដ្ឋកិច្ច​អឺរ៉ុប​-អាស៊ី​ ដើម្បី​ចុះហត្ថលេខា​លើ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​នេះ​។

លោក​ Medvedev​ ត្រូវ​បាន​គេ​ដកស្រង់​សម្តី​នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​ថា​៖“នេះ​គឺជា​សកម្មភាព​នាំ​ចូល​ ហើយ​យើង​រំពឹង​ថា​ កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​រវាង​កម្ពុជា​ និង​ EAEU​ នឹង​ត្រូវ​ចុះហត្ថលេខា​នៅ​ពេល​ឆាប់​ៗនេះ​ សហការ​ជាមួយ​ដៃគូ​ដែល​ចាប់អារម្មណ៍​ទាំងអស់​ នៅពេល​ដែល​ការចរចា​ត្រូវ​បាន​បញ្ចប់​”។

សេដ្ឋកិច្ច​អឺរ៉ុប​-អាស៊ី​(EAEU​)មាន​ប្រជាជន​ 183​លាន​នាក់​ហើយ​តំណាង​ឱ្យ​ផលិតផល​ក្នុង​ស្រុក​សរុប​(GDP​)ប្រមាណ​ 5លាន​លាន​ដុល្លារ​។ កាលពី​ដើមឆ្នាំ2019​ សម្ដេច​តេជោ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ហ៊ុន​ សែន​ក៏បាន​ជំរុញ​ឱ្យ​ប្រទេស​ចិន​ពិចារណា​លើ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ជាមួយ​កម្ពុជា​ ដើម្បី​ជំរុញ​ពាណិជ្ជកម្ម​ និង​ការ​វិនិយោគ​រវាង​ប្រទេស​ទាំង2​ ផង​ដែរ​។ កិច្ចការ​នេះ​បាន​ចំណាយពេល​ជិត​ 1ឆ្នាំ​ បន្ទាប់ពី​សម្តេច​ហ៊ុន​សែន​ស្នើសុំ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយ​ប្រទេស​ចិន​។

ប្រទេស​ទាំង2​ បាន​ចាប់ផ្តើម​ពិគ្រោះ​យោបល់​ជា​ផ្លូវការ​លើកដំបូង​ស្តី​ពី​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ទ្វេភាគី​ នៅ​ទីក្រុង​ប៉េកាំង​កាលពីដើម​ខែធ្នូ​។

ប្រទេស​កម្ពុជា​ក៏បាន​ចាត់វិធានការ​ចុងក្រោយ​ទាក់ទង​នឹង​ការចរចា​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយ​ប្រទេស​ដែល​មាន​សេដ្ឋកិច្ច​ក្នុង​អាស៊ី​ដ៏​ធំ​មួយទៀត​ដែរ​ គឺ​កូរ៉េ​ខាងត្បូង​។

ប្រទេស​ទាំង2​ បាន​ចុះហត្ថលេខា​លើ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​មួយ​កាលពី​ខែវិច្ឆិកា​ឆ្នាំមុន​ ដើម្បី​ចាប់ផ្តើម​ការសិក្សា​រួមគ្នា​ដើម្បី​បង្កើត​ FTA​។ ការសិក្សា​បាន​ប៉ាន់ស្មាន​ថា​ អាច​នឹង​ចំណាយពេល​ 1ឆ្នាំ​។

យោង​តាម​ការសិក្សា​របស់​មូលនិធិ​រូបិយវត្ថុ​អន្តរជាតិ​(IMF​)បាន​បង្ហាញថា​ ដើម្បី​សម្រេច​បាន​នូវ​អត្រាកំណើន​ប្រកបដោយ​និរន្តរភាព​ខ្ពស់​ និង​អនុវត្ត​គោលនយោបាយ​ដើម្បី​ធ្វើ​ពិពិធ​កម្ម​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ពួកគេ​ ប្រទេស​តូច​ៗគួរតែ​ពង្រឹង​ភាព​ធន់​របស់​ពួកគេ​ និង​កាត់បន្ថយ​ការពឹងផ្អែក​របស់​ពួកគេ​ទៅលើ​ការនាំចេញ​ដ៏​តូច​ចង្អៀត​។

ចំណុច​នេះ​ត្រូវ​បាន​អះអាង​ថា​ ការ​ធ្វើ​ពិពិធ​កម្ម​ផ្តល់​នូវ​ឱកាស​រៀនសូត្រ​ដ៏​អស្ចារ្យ​តាមរយៈ​ការណែនាំ​ផលិតផល​ថ្មី​ទៅកាន់​កញ្ចប់​នាំចេញ​ និង​ផលិតកម្ម​ដែល​ជាទូទៅ​នាំមក​នូវ​ការ​កែ​លម្អ​ផលិតភាព​ និង​ត្រូវ​បាន​គេ​ទទួលស្គាល់​ថា​ជា​ “ឥទ្ធិពល​ប្រកបដោយ​ថាមពល​” ហើយ​អាច​នាំ​ឱ្យ​មាន​កំ​ណើ​នរ​យៈ​ពេល​វែង​ខ្ពស់​។

នេះ​ជា​ការពិត​ ជាពិសេស​នៅក្នុង​ប្រទេស​ដែល​មាន​ប្រភព​ផលិតភាព​ជនជាតិ​ដើមមាន​កំណត់​។ សម្រាប់​ហេតុផល​ទាំងនេះ​ ប្រទេស​ជាច្រើន​បាន​ខិតខំ​ធ្វើ​ពិពិធ​កម្មការ​នាំចេញ​ដែល​ជា​យុទ្ធសាស្ត្រ​កំណើន​ប្រកបដោយ​ចេតនា​។

ការស្រាវជ្រាវ​មួយ​បាន​បង្ហាញថា​ ការ​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រសើរ​ឡើង​នូវ​គុណភាព​នៃ​ផលិតផល​នាំចេញ​មាន​ទំនាក់ទំនង​គ្នា​យ៉ាង​ជិតស្និទ្ធ​ជាមួយនឹង​ផល​ប៉ះពាល់​កាន់តែ​ធំ​នៃ​ការ​ធ្វើ​ពិពិធ​កម្ម​ផលិតកម្ម​ក្នុង​ស្រុក​ទៅលើ​កំណើន​ផលិតភាព​។

ឯកសារ​ស្រាវជ្រាវ​មួយទៀត​របស់​សាកល​វិទ្យាល័យ​ “យេល​” នៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ក៏បាន​បង្ហាញថា​ ការ​ធ្វើ​ពិពិធ​កម្ម​នៃ​ការនាំចេញ​ គឺជា​កម្មវត្ថុ​មួយ​ក្នុង​ការកាត់បន្ថយ​ភាព​ងាយ​រងគ្រោះ​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​អវិជ្ជមាន​នៃ​ពាណិជ្ជកម្ម​ និង​ដើម្បី​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ស្ថិរភាព​នូវ​ប្រាក់ចំណូល​នាំចេញ​ ក៏ដូចជា​ការ​ធ្វើ​ពិពិធ​កម្ម​ទិន្នផល​ដែរ​។

លោក​ កាំង​ ម៉ូ​នី​កា​ អគ្គលេខាធិការ​រង​នៃ​សមាគម​រោងចក្រ​កាត់ដេរ​នៅ​កម្ពុជា​ (GMAC​) មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ វា​ជា​ការសំខាន់​ណាស់​ ដែល​ប្រទេស​កម្ពុជា​ស្វែងរក​ការ​ទទួល​បានការ​អនុគ្រោះ​ដល់ទី​ផ្សារ​ជាច្រើន​ តាមដែល​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​ ក៏ដូចជា​ចុះហត្ថលេខា​លើ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ ជាមួយ​ប្រទេស​ដទៃទៀត​ និង​ប្លុក​សេដ្ឋកិច្ច​។

លោ​កម៉ូ​នី​កា​ មានប្រសាសន៍​ថា​៖“ក្នុង​ន័យ​នេះ​យើង​វាយតម្លៃ​ខ្ពស់​ ចំពោះ​កិច្ច​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​ និង​ការងារ​ល្អ​ ដែល​រដ្ឋាភិបាល​បាន​ធ្វើ​ ជាពិសេស​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម​ក្នុង​ការ​បើកឱកាស​កាន់តែ​ច្រើន​នៅក្នុង​ទីផ្សារ​ផ្សេងទៀត​”។

លោក​ឧកញ៉ា​ លឹម​ ហេង​ អនុប្រធាន​សភា​ពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុជា​បាន​ប្រាប់​ឡា​រ៉ែ​ន ពាណិជ្ជ​ថា​៖“វិស័យ​ឯកជន​ចង់បាន​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ជាមួយ​សេដ្ឋកិច្ច​ទាំងនេះ​ឱ្យ​បាន​ឆាប់​តាមដែល​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​ ជាពិសេស​ពិចារណា​ថា​ ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​នឹង​បាត់បង់​ផលប្រយោជន៍​ពាណិជ្ជកម្ម​នា​ពេល​អនាគត​ នៅពេល​សេដ្ឋកិច្ច​រីកចម្រើន​ ក្រោម​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​ទូទៅ​របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក​ និង​ការរៀបចំ​ពាណិជ្ជកម្ម​អឺរ៉ុប​ “អ្វី​ៗទាំងអស់​លើកលែងតែ​អាវុធ​” (EBA​)។

“ការ​ចុះហត្ថលេខា​លើ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​នេះ​ពិតជា​អស្ចារ្យ​ណាស់​។ វា​នឹង​ផ្តល់​ឱ្យ​យើង​នូវ​លទ្ធភាព​ទទួល​បាន​ប្រជាជន​ចិន​ចំនួន​ 1,4ពាន់​លាន​នាក់​ ខណៈ​ពេល​ដែល​ទំនិញ​កម្ពុជា​ ប្រហែល​ 4,000​ ទៅ​ 5,000ប្រភេទ​នឹង​ត្រូវ​បាន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​មិន​បង់ពន្ធ​នៅក្នុង​ EAEU​ ប្រសិនបើ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ត្រូវ​បាន​ចុះហត្ថលេខា​។ ភាគច្រើន​ជា​ផលិតផល​កសិកម្ម​ និង​វាយនភណ្ឌ​”។ នេះ​បើ​តាម​លោក​ឧកញ៉ា​ លឹម​ ហេង​ បាន​បញ្ជាក់​។

លោក​ឧកញ៉ា​បន្ថែម​ទៀត​ថា​ ទីផ្សារ​ទាំងនេះ​នឹង​ផ្តល់​ឱកាស​ដ៏​ល្អ​ទាក់ទង​ និង​ការពង្រីក​ពាណិជ្ជកម្ម​សម្រាប់​ផលិតផល​កម្ពុជា​ហើយ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​អាច​ទាក់ទាញ​វិនិយោគិន​បរទេស​ចូល​មក​ក្នុង​ស្រុក​។

ការសិក្សា​អំពី​លទ្ធភាព​នៃ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​រវាង​កម្ពុជា​ និង​សហភាព​សេដ្ឋកិច្ច​អឺ​រ៉ា​ស៊ី​ ដែល​ធ្វើឡើង​រួមគ្នា​ដោយ​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម​ និង​ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច​ និង​វិទ្យាស្ថាន​ស្រាវជ្រាវ​សេដ្ឋកិច្ច​សម្រាប់​អាស៊ាន​ និង​អាស៊ី​បូព៌ា​ដែល​ចេញផ្សាយ​នៅដើម​ខែធ្នូ​ បាន​រក​ឃើញ​បញ្ជី​លទ្ធផល​សំខាន់​។

វិ​ស័យ​សក្តា​នុ​ពល​សម្រាប់​ការ​វិនិយោគ​ពី​ (EAEU​) នៅ​កម្ពុជា​រួមមាន​៖ អាហារ​កែច្នៃ​ ទំនិញ​ វិស្វកម្ម​ធុន​ធ្ងន់​ ទំនិញ​ដឹកជញ្ជូន​ រ៉ែ​ និង​លោហធាតុ​ សេវាកម្ម​ទេសចរណ៍​ មជ្ឈមណ្ឌល​ស្រាវជ្រាវ​ និង​អភិវឌ្ឍន៍​បច្ចេកវិទ្យា​ អវកាស​បច្ចេកវិទ្យា​ ប្រសិទ្ធភាព​ថាមពល​ឧស្សាហកម្ម​បៃតង​ និង​ផលិតផល​ពាណិជ្ជកម្ម​អេឡិចត្រូនិក​។

ការសិក្សា​ក៏បាន​រក​ឃើញ​ដែរ​ថា​ នឹង​បង្កើត​ឱកាស​សំខាន់​សម្រាប់​ពាណិជ្ជកម្ម​ ការ​វិនិយោគ​ និង​ពាណិជ្ជកម្ម​ឌីជីថល​។ ខណៈ​ពេល​ដែល​ប្រទេស​កម្ពុជា​អាច​ជំរុញ​ការនាំចេញ​វាយនភណ្ឌ​កាត់ដេរ​ និង​ផលិតផល​កសិកម្ម​បាន​កាន់តែ​ច្រើន​ អ្នកនាំ​ចេញ​អឺរ៉ុប​ក៏អាច​ទទួល​បាន​អត្ថ​ប្រយោជន៍​ពី​ការ​ចូល​ទៅកាន់​ទីផ្សារ​ដែល​កំពុង​កើនឡើង​ ជាពិសេស​ថាមពល​ដែរ​។

តែ​ទោះ​យ៉ាងណា​ លទ្ធផល​មួយ​ក្នុងចំណោម​លទ្ធផល​របស់​វា​បង្ហាញថា​ ការសាកល្បង​ពាណិជ្ជកម្ម​នឹង​បង្ហាញ​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​អវិជ្ជមាន​ដល់​ផលិតកម្ម​ស្រូវ​កែច្នៃ​ ជាពិសេស​ដោយសារតែ​ភាព​ប្រកួតប្រជែង​របស់​វៀតណាម​ នៅពេល​ទីផ្សារ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​សេរី​ភាវូបនីយកម្ម​ទាំង​នៅ​ទីនោះ​ និង​នៅ​កម្ពុជា​ដោយសារតែ​ FTA​ ជាមួយ​ EAEU​។

ពាណិជ្ជកម្ម​សរុប​រវាង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ និង​សេដ្ឋកិច្ច​អឺរ៉ុប​-អាស៊ី ​(EAEU​)បន្ទាប់ពី​វិបត្តិ​ហិរញ្ញវត្ថុ​អាស៊ី​ឆ្នាំ​1997​ បាន​កើនឡើង​ជា​បណ្តើរ​ៗពី​ 9លាន​ដុល្លារ​ក្នុង​ឆ្នាំ2005​ ដល់​ 123លាន​ដុល្លារ​ ក្នុង​ឆ្នាំ​ 2014​ មុន​ពេល​ធ្លាក់ចុះ​មក​នៅ​ត្រឹម​ 102លាន​ដុល្លារ​ក្នុង​ឆ្នាំ2015​។ គួរ​កត់សម្គាល់​ថា​ ពាណិជ្ជកម្ម​រវាង​អាស៊ាន​ និង​ EAEU​ មានតម្លៃ​ 16ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ក្នុង​ឆ្នាំ2015​ នេះ​បើ​យោង​តាម​ទិន្នន័យ​ផ្លូវការ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​៕

Advertisement