ដំណាលគ្នានឹងពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាបានកំណត់គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ឱ្យក្លាយជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ2030 និងឆ្នាំ2050 រួមទាំងរក្សាបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រមាណ7% ក្នុង 1ឆ្នាំ យើងក៏ជួបប្រទះនូវបញ្ហាជាច្រើនដែលរាំងស្ទះដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច ដូចជាការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ (EBA) សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងតំបន់ រួមទាំងបញ្ហាមួយចំនួនផ្សេងទៀត។
ស្ថិតក្នុងបរិបទបែបនេះ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីបានចេញសេចក្ដីបញ្ជាក់ថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចទំនងជានឹងថមថយចុះបន្តិច ប៉ុន្តែនៅតែជាកំណើនដ៏រឹងមាំ។យោងតាមរបាយការណ៍ថ្មីមួយរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) ដែលចេញផ្សាយនាពេលថ្មីៗនេះបានបញ្ជាក់ថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ត្រូវបានរំពឹងទុកថានឹងកើនឡើងប្រមាណ 7%នៅឆ្នាំ2019 នេះ ហើយនឹងថយចុះមកត្រឹម 6.8%នៅឆ្នាំក្រោយ។ បញ្ហានៃការថយចុះបន្តិចនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា កើតចេញពីចរន្តនៃការថយចុះកំណើនរបស់ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ជឿនលឿន និងប្រទេសដែលជាទីផ្សារនាំចេញរបស់កម្ពុជាមានការថយចុះ ហើយភ្ញៀវទេសចរក៏មានការថយចុះខ្លះផងដែរ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក៏គេសង្កេតឃើញថា កម្ពុជានៅតែអាចដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមសំខាន់ៗទាំងអស់នោះបានដែរ តាមរយៈការរៀបចំ និងពង្រឹងវិស័យធនធានមនុស្ស។
លោកស្រី Sunniya Darrani-Jamal នាយិកាធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) ប្រចាំនៅកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ប្រទេសកម្ពុជានឹងរក្សាបាននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរឹងមាំក្នុងរយៈពេល 2ឆ្នាំទៅមុខទៀត បើទោះបីជាប្រឈមនឹងបញ្ហាមួយចំនួនក៏ដោយ។ កត្តាសំខាន់ដែលអាចទាក់ទាញ និងរក្សាឱ្យបាននូវកំណើនក្នុងរយៈពេលវែង គឺកត្តាធនធានមនុស្សរបស់កម្ពុជាដែលរួមបញ្ចូលទាំងជំនាញបច្ចេកទេ ស និងជំនាញវិជ្ជាជីវៈដែលអាចឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការរបស់វិស័យឯកជន។
ទាក់ទឹងនឹងបញ្ហាធនធានមនុស្ស យោងតាមរបាយការណ៍របស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) ឆ្នាំ2019 បានបញ្ជាក់ថា វាជាបញ្ហាដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់កម្ពុជា ព្រោះកម្ពុជានៅមានបញ្ហាគម្លាតជំនាញដែលកើតឡើងដោយសារភាពមិនស៊ីចង្វាក់គ្នារវាងជំនាញរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា និងទីផ្សារការងារជាក់ស្តែង។ បញ្ហានេះកើតឡើងដោយសារតែការជ្រើសរើសជំនាញមិនស៊ីចង្វាក់គ្នាជាមួយនឹងតម្រូវការជាក់ស្តែងដែលកំពុងត្រូវការក្នុងទីផ្សារជាក់ស្តែង។
របាយការណ៍ដដែលបានបញ្ជាក់ផងដែរថា កម្ពុជាត្រូវការគ្រូបង្រៀនដែលមានគុណភាពខ្ពស់ច្រើននាក់បន្ថែមទៀត និងត្រូវការការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដល់សិស្សក្រីក្រដែលរៀនពូកែ និងរៀនជំនាញដែលត្រូវនឹងយុគសម័យឌីជីថល។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ឯកឧត្តម អុឹម កុច បានបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាកំពុងព្យាយាមគ្រប់លទ្ធភាពដើម្បីធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធអប់រំឱ្យមានលក្ខណៈកាន់តែខ្លាំង តាមរយៈការបណ្តុះបណ្តាលគ្រូបន្ថែម និងការបញ្ចូលជំនាញសម្រាប់សតវត្សរ៍ទី21 ដើម្បីឱ្យសិស្សអាចមានជំនាញឆ្លើយតបជាមួយនឹងទីផ្សារការងារដែលសង្គមត្រូវការជាក់ស្តែង។ ក្រៅពីនេះនៅតាមសាលារៀនយើងក៏បានចំណាយថវិកាជាច្រើនដើម្បីលើកកម្ពស់មុខវិជ្ជា វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យាវិស្វកម្ម និងគណិតវិទ្យា (STEM) ដើម្បីឱ្យសិស្សបានយល់ពីតម្លៃសំខាន់នៃមុខវិជ្ជាទាំងអស់នេះនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជាដែលកំពុងតែត្រូវការកម្លាំងពលកម្មប្រភេទនេះដើម្បីអភិវឌ្ឍឱ្យកាន់តែខ្លាំង។
ឯកឧត្តម អុឹម កុច មានប្រសាសន៍ថា៖ “កម្ពុជាកំពុងជំរុញឱ្យសិស្សទាំងអស់ចេះទាំងជំនាញវិជ្ជាជីវៈសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត និងចេះទាំងជំនាញទន់ដើម្បីធ្វើការងារប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ព្រោះជំនាញបច្ចេកទេសជាជំនាញដែលអាចឱ្យមនុស្សធ្វើការងារបាន តែមិនប្រាកដថាអាចឱ្យមនុស្សអភិវឌ្ឍបានលឿននោះទេ ហេតុនេះការត្រូវការជំនាញសម្រាប់សតវត្សរ៍ទី21 ដើម្បីបន្ថែមឱ្យពួកគេក្លាយជាមនុស្សស្វាហាប់ ចេះសហការល្អ និងមានភាពច្នៃប្រឌិតកាន់តែខ្ពស់”។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាជំនាញនេះផងដែរ ឯកឧត្តម ពេជ សោភ័ន រដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ក៏បានលើកឡើងផងដែរថា កម្ពុជាពិតជាត្រូវការអ្នកជំនាញបច្ចេកទេស ដើម្បីឆ្លើយតបជាមួយនឹងចរន្តរបស់សង្គមដែលកំពុងមានភាពរីកចម្រើនខ្លាំងផ្នែកសំណង់ បច្ចេកទេសអេឡិចត្រូនិក ម្ហូបអាហារ និងផ្នែកផ្សេងៗទៀត។ ការអភិវឌ្ឍនៃវិស័យទាំងអស់នោះ បានបង្កើតឱ្យមានតម្រូវការធនធានមនុស្សជាច្រើននាក់ ដើម្បីចាក់បញ្ចូលឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ទៅក្នុងទីផ្សារ។
ឯកឧត្តម ពេជ សោភ័ន បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “កម្ពុជាត្រូវការអ្នកជំនាញ ហើយបើគិតឱ្យលម្អិតយើងមើលឃើញថា អ្នកជំនាញដែលយើងត្រូវការមិនមែនមានតែកម្រិតឧត្តមសិក្សាខ្ពស់ៗដូចជាវិស្វករ ឬអ្នកជំនាញខ្ពស់ៗខ្លាំងនោះទេ តែយើងក៏ត្រូវការផងដែរនូវអ្នកជំនាញបច្ចេកទេស អ្នកបច្ចេកទេសជាន់ខ្ពស់ និងកម្លាំងពលកម្មជំនាញដែលបច្ចុប្បន្ននេះយើងនៅត្រូវការជាច្រើនបន្ថែមទៀត”។
ឯកឧត្តមរដ្ឋលេខាធិការក៏បានលើកឡើងនូវកត្តាប្រឈមមួយចំនួនផងដែរដែលយើងកំពុងជួបប្រទះ និងខិតខំដោះស្រាយ នោះគឺកង្វះខាតកម្លាំងពលកម្មជំនាញ ធ្វើឱ្យយើងត្រូវចំណាយធនធានដើម្បីជួលអ្នកជំនាញពីខាងក្រៅ។ ឯកឧត្តមបានបញ្ជាក់ថា ដោយមើលឃើញពីបញ្ហានេះហើយ ទើបកម្ពុជាបានជំរុញយ៉ាងសកម្មលើការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស និងវិជ្ជាជីវៈ (TVET) ដើម្បីឱ្យយុវជនកម្ពុជាអាចចាប់យកឱកាសអភិវឌ្ឍន៍សមត្ថភាព ហើយបំពេញក្នុងទីផ្សារការងារ ព្រោះជំនាញខ្លះប្រជាជនខ្មែរយើងអាចធ្វើបានមិនចាំបាច់ពឹងកម្លាំងពលកម្មពីខាងក្រៅនោះទេ តែយុវជនរបស់យើងខ្លះរៀនផុតអស់ ឬទាបជាងជំនាញដែលត្រូវការ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី យើងឃើញថា អ្នកជំនាញបច្ចេកទេសរបស់យើងក៏ត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាលច្រើនផងដែរពី 1ឆ្នាំទៅ 1ឆ្នាំ ដើម្បីសម្រេចគោលដៅយូរអង្វែង៕
