ខួរក្បាល ជាអវយវៈមួយផ្នែកដែលសំខាន់ចំពោះរាងកាយខ្លាំងណាស់ ព្រោះថាក្រៅពីខួរក្បាលពេញទៅដោយខ្សែសរសៃប្រសាទដែលមានភាពស្មុគស្មាញរាប់លានសរសៃហើយ បើខួរក្បាលធ្វើការខុសប្រក្រតី នឹងហុចផលប៉ះពាល់ទៅដល់អវយវៈផ្នែកផ្សេងៗក្នុងរាងកាយ និងមិនអាចរកខួរក្បាលថ្មីមកផ្លាស់ប្ដូរបានឡើយ។
ខួរក្បាល អាចរាប់បានថាជាអវយវៈដ៏សំខាន់របស់រាងកាយ ដោយមានតួនាទីជាមជ្ឈមណ្ឌលកណ្ដាលគ្រប់គ្រងកម្មវិធីផ្សេងៗដែលកើតឡើងក្នុងរាងកាយមនុស្ស មិនថាតែការលោតរបស់បេះដូង ការធ្វើចលនាផ្សេងៗ ឬការដកដង្ហើមជាដើម ដោយខួរក្បាលនឹងគ្រប់គ្រង និងបញ្ជារាងកាយឱ្យធ្វើការតាមការគិត ដើម្បីឱ្យមនុស្សអាចបំពេញការងារក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃបានយ៉ាងប្រក្រតី។ ខួរក្បាលធ្វើការងារគ្រប់ពេលវេលា ដូច្នេះហើយទើបការយកចិត្តទុកដាក់លើទង្វើដែលគួរប្រតិបត្តិ ដើម្បីឱ្យខួរក្បាលធ្វើការបានល្អ គឺជារឿងដែលមនុស្សគ្រប់គ្នាគួរផ្ដល់ភាពសំខាន់ ដើម្បីសុខភាពដ៏ល្អរបស់ខួរក្បាល និងចៀសវាងពីទង្វើអាក្រក់ៗដែលអាចបំផ្លាញដល់ខួរក្បាលបានដូចជា៖
1. មិនបរិភោគអាហារពេលព្រឹក
ការមិនបរិភោគអាហារពេលព្រឹក គឺជាទង្វើដ៏គ្រោះថ្នាក់មួយចំពោះខួរក្បាល។ ការផ្ដល់ផលអាក្រក់របស់វា ធំបំផុត គឺធ្វើឱ្យកម្រិតឈាមក្នុងខួរក្បាលថយចុះ ហើយជាមួយគ្នានេះដែរ វាក៏ជំរុញឱ្យសារជាតិអាហារមិនអាចទៅចិញ្ចឹមខួរក្បាលបានគ្រប់គ្រាន់ទៀតផង។ ទង្វើនេះ បើមានញឹកញាប់ និងមានរយៈពេលយូរ វានឹងបង្កឱ្យខួរក្បាលចុះខ្សោយតែម្ដង។ អ្នកដែលមិនសូវបរិភោគអាហារពេលព្រឹក អ្នកអាចប្រឈមជាមួយបញ្ហាជាតិស្ករថយចុះបាន។
2. ជក់បារី
ថ្នាំជក់មិនគ្រាន់តែបង្កឱ្យមានជំងឺមហារីកនោះទេ តែវាក៏ធ្វើឱ្យខូចបេះដូង និងខួរក្បាលផងដែរ។ ការជក់បារី គឺជាការបញ្ចេញឧស្ម័នពុលដូចជា កាបូនម៉ូណូស៊ីត ដែលជំនួសអុកស៊ីហ្សែ៊ននៅក្នុងឈាម ដោយហេតុនេះនឹងកាត់បន្ថយអុកស៊ីហ្សែ៊នសម្រាប់សាច់ដុំបេះដូង។ ផ្សែងបារីដែលចេញមកខាងក្រៅ គឺមានផ្ទុកនូវសារធាតុគីមីជាច្រើនប្រភេទរួមមាន ជាតិជ័រ និងសារធាតុផ្សេងៗទៀត ដែលធ្វើឱ្យស្វិតសរសៃឈាមធំ និងបំផ្លាញសរសៃឈាម ហើយសារធាតុនីកូទីន ដែលត្រូវបានផ្សាភ្ជាប់ជាមួយនឹងការកើនឡើងខ្លាំងនៃចង្វាក់បេះដូង និងសម្ពាធឈាមដែលរត់ទៅចញ្ចឹមខួរក្បាល។ វាបង្កឱ្យមានការស្វិតស្រពោននៃកោសិកាខួរក្បាល និងនាំទៅដល់ជំងឺម្យ៉ាងហៅថា Alazheimer Disease។
3. ការបរិភោគអាហារច្រើនជ្រុល
ការបរិភោគអាហារហួសចំណុះ និងច្រើនជ្រុល វានឹងបង្កឱ្យសរសៃឈាមក្រហមក្នុងខួរក្បាលឡើងរឹង ដែលជាអាការសំខាន់បង្កឱ្យខួរក្បាលចុះខ្សោយយ៉ាងឆាប់រហ័ស។
4. ធ្វើការច្រើនម៉ោងនៅក្នុងរយៈពេលតែមួយ
ការធ្វើការងារច្រើនម៉ោងពេក ជាមូលហេតុធ្វើឱ្យអ្នកប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃជំងឺខ្សោយបេះដូង គាំងបេះដូង សម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់ និងជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។ យោងតាមរបាយការណ៍សិក្សានៃសាកលវិទ្យាល័យឡុងដ៍ដុន ក៏បានឱ្យដឹងថា ការធ្វើការងារច្រើនជាង11ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ បង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺបេះដូងដល់ទៅ67% បើប្រៀបធៀបទៅនឹងអ្នកដែលធ្វើការ7-8ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ។
5. ទទួលទានទឹកមិនគ្រប់គ្រាន់
រាងកាយរបស់យើងមិនអាចរស់នៅដោយគ្មានទឹកបាននោះទេ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកទទួលទានច្រើនហួសហេតុពេក ឬតិចពេកក៏បង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពដែរ។ ការទទួលទានទឹកតិចហួស បានធ្វើឱ្យតម្រងនោមបញ្ចេញសារធាតុសូដ្យូមនៅក្នុងឈាមអតុល្យភាព ដែលអាចបណ្តោលឱ្យខូចខួរក្បាល និងរាងកាយ។ ប្រសិនបើកោសិកាខួរក្បាលបន្តរីកធំ ហើយសម្ពាធនៅក្នុងខួរក្បាលនៅតែបន្តកើនឡើង វាអាចបណ្តោលឱ្យខូចខួរក្បាល សន្លប់ ឬស្លាប់បាន។ ខ្សោះជាតិទឹកបន្តលើសខ្លាំងពេកក្នុងរយៈពេល10ម៉ោង អាចបណ្តោលឱ្យអ្នកស្លាប់បាន។
6. គេងមិនគ្រប់គ្រាន់
បើគេមិនគ្រប់ ហើយចាំគេងបង្គ្រប់វិញនោះ គឺមិនអាចប៉ះប៉ូវការបំផ្លាញខួរក្បាលបាននោះទេ។ នៅពេលដែលខួរក្បាលមិនបានទទួលការគេងគ្រប់គ្រាន់ បើមានដំណើរការមួយបានចាប់ផ្ដើមនៅក្នុងខួរក្បាលនោះ បានន័យថាវាបានធ្វើការហួសពីសមត្ថភាពរបស់អ្នកហើយ។ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថា ការគេងមិនបានគ្រប់គ្រាន់មានន័យថា ខួរក្បាលបោសសម្អាតនូវស៊ីណាប់ និងតំណភ្ជាប់នៃណឺរ៉ូនមួយចំនួនធំ ហើយការគេងបង្គ្រប់វិញមិនអាចប៉ះប៉ូវការខូចខាតនេះបានឡើយ។
7. ក្រោកមកធ្វើការទាំងរាងកាយនៅទន់ខ្សោយ
អាការនេះពិតជាគ្រោះថ្នាក់បំផុត ហើយក៏កំពុងតែលាក់មុខនៅក្នុងមនុស្សស្ថិតក្នុងវ័យកំពុងធ្វើការ វាធ្វើឱ្យសុខភាពរបស់អ្នកចុះខ្សោយ ហើយមានអារម្មណ៍ថា ល្ហិតល្ហៃអស់កម្លាំង ចេះតែងងុយគេង ក៏ប៉ុន្តែពិបាកគេងទៅវិញ។ ប្រសិនបើអំឡុងពេលនេះ អ្នកមានអារម្មណ៍នឿយហត់ មិនសូវមានកម្លាំង មិនចង់ភ្ញាក់ពីគេងនៅពេលព្រឹក ព្រមទាំងធ្វើទុក្ខកើតអាការងងុយគេងរាល់ពេលថ្ងៃត្រង់ តែបែរមកគេងមិនលក់នៅពេលរាត្រីវិញនោះ ទាំងនេះអាចឱ្យអ្នកកើតការសង្ស័យនៃការកើតជំងឺតម្រងនោម ហើយវាក៏កំពុងបំផ្លាញប្រព័ន្ធខួរក្បាលរបស់អ្នកផងដែរ។ សំខាន់បំផុតត្រូវព្យាយាមគេងឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ប្រសើរជាងគេងមិនគ្រប់ ហើយក្រោកមកធ្វើការងារទាំងមមីមមើ។
8. ទម្លាប់យល់ដឹងតាម Google
នៅក្នុងយុគសម័យទំនើបមួយនេះ មនុស្សគ្រប់គ្នាតែងតែចង់ដឹងតាមរយៈការស្វែងយល់នៅលើបណ្តាញហ្គូហ្គោល ដែលក្លាយជាទម្លាប់អាក្រក់កំពុងវាយប្រហារខួរក្បាលដោយមិនដឹងខ្លួន។ ព្រោះនៅអតីតកាលនៃភាពចងចាំរបស់មនុស្សយើង ត្រូវបានសាងឡើងដោយប្រព័ន្ធខួរក្បាល ដែលបានសរសេរ ឬអាននូវសារទាំងនោះជាញឹកញយ និងធ្វើឱ្យទិន្ន័យអាចរក្សាបាននូវការចងចាំបានយូរ។ រហូតដល់បច្ចេកវិទ្យានៃពិភពលោកបានផ្លាស់ប្ដូរទៅរកយុគសម័យឌីជីថល សមត្ថភាពនៃការចងចាំរបស់ខួរក្បាលមនុស្សក៏ត្រូវកាត់បន្ថយទៅវិញ ដោយសម្អាងតែលើទិន្នន័យនៅលើហ្កូហ្គោល ជាហេតុធ្វើឱ្យការដុសខាត់សមត្ថភាពខួរក្បាលលែងមានដូចពីមុនទៀត៕
