កសិកម្ម នៅតែដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា បើទោះបីជាបច្ចុប្បន្ននេះកម្ពុជាបានប្រែខ្លួនពីប្រទេសកសិកម្មទៅជាប្រទេសឧស្សាហកម្មក៏ដោយ តែជាទូទៅយើងសង្កេតឃើញថា ផ្ទៃដីភាគច្រើនជាតំបន់កសិកម្ម ហើយប្រជាជនភាគច្រើនក៏ជាកសិករផងដែរនៅតាមមូលដ្ឋាន។
ឯកឧត្តម វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ បានលើកឡើងថា ការវិវឌ្ឍនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក គឺបានកើតឡើងប្រកបដោយភាពឆាប់រហ័សនៅឆ្នាំ 2017កន្លងទៅនេះ ខណៈកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកមានប្រហែលជា 3.7% ចំណែកឯតំបន់អាស៊ានមានកំណើន 5.3%ស្របពេលដែលកម្ពុជាអាចរក្សាបាននូវកំណើនខ្ពស់តាមរយៈការអភិវឌ្ឍលើវិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ទេសចរណ៍ និងសេវាកម្មជាច្រើនទៀត។
ក្នុងនោះវិស័យកសិកម្មបានចូលរួមចំណែកប្រមាណ 24.9% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបឆ្នាំ2017 ខណៈសេវាកម្មបានចូលរួមចំណែកប្រមាណ 32.9% និងវិស័យសេវាកម្មបានចូលរួមចំណែកប្រមាណ 42.2%។
ឯកឧត្តម វេង សាខុន បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ វិស័យកសិកម្មមានការប្រែប្រួលពីចន្លោះ33.6% ទៅ24.9% ចាប់ពីឆ្នាំ2013 ដល់ឆ្នាំ2017 ដែលវា មានការភ្ជាប់គ្នាជាមួយនឹងកំណើននៃវិស័យឧស្សាហកម្ម សំណង់ និងវិស័យសេវាកម្ម។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទបានលើកឡើងផងដែរថា បើពិនិត្យលើតម្លៃបន្ថែមសរុប គិតតាមតម្លៃបច្ចុប្បន្ននៃវិស័យកសិកម្ម (GVA)គឺមានការកើនឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ នៅឆ្នាំ2017កន្លងទៅការរួមចំណែកនៃអនុវិស័យក្នុងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប រួមមាន ផ្នែកដំណាំចំនួន58.5% ផ្នែកផលិតកម្មសត្វ 11.2% ផ្នែកជលផល 23.5% និងផ្នែកព្រៃឈើ 6.8%។
ជាការកត់សម្គាល់ផលិតកម្មដំណាំ និងជលផល គឺជាកម្លាំងចលករនាំមុខក្នុងផលិតកម្មកសិកម្ម រីឯផលិតកម្មសត្វ គឺជាមុខព្រួញសំខាន់មួយទៀត ក្នុងការផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការក្នុងស្រុក និងនាំចេញ ដែលផ្នែកនេះត្រូវជំរុញអភិវឌ្ឍន៍ឱ្យបានខ្លាំងក្លាផងដែរ។ ជារួម បើតាមការវាយតម្លៃយើងឃើញថា វិស័យកសិកម្មមានការកើនឡើងក្នុងរយៈពេល 3ឆ្នាំកន្លងមកនេះគឺពី 0.2% នៅឆ្នាំ2015 ដល់ជិត2% (1.79%) នៅឆ្នាំ2017-2018នេះ។
ចំពោះផ្ទៃដីដាំដុះវិញ ទិន្នផលស្រូវសម្រេចបាន 3.21លានហិកតា កើនឡើង 2.83% បើធៀបនឹងឆ្នាំ 2016 ហើយផ្ទៃដីប្រមូលផលមានចំនួន 3.19លានហិកតា ក្នុងនោះស្រូវវស្សាមាន2.64 លានហិកតា និងស្រូវរដូវប្រាំងមាន 0.55លានហិកតា។ ទិន្នផលស្រូវគិតជាមធ្យមទាំងប្រាំង និងវស្សាបានកើនដល់ 3.295តោនក្នុងមួយហិកតា ក្នុងនោះទិន្នផលស្រូវវស្សាទទួលបានប្រមាណ 3.052តោនក្នុងមួយហិកតា និងទិន្នផលស្រូវរដូវប្រាំងទទួលបាន 4.47តោនក្នុងមួយហិកតា។
បរិមាណផលស្រូវបានកើនឡើងពី 9.39លានតោន នៅឆ្នាំ2013 ដល់ប្រមាណ10.51លានតោននៅឆ្នាំ2017-2018នេះ ក្នុងនោះបរិមាណផលស្រូវវស្សាទទួលបានចំនួន 8.062លានតោន និងបរិមាណផលស្រូវរដូវប្រាំងទទួលបាន 2.45លានតោន ពោលគឺកើនប្រហែល 5.61%ធៀបនឹងឆ្នាំ2016 ធ្វើឱ្យអតិរេកស្រូវមានចំនួន 5.6លានតោន គិតជាអង្ករស្មើនឹង 3.56លានតោន គឺកើនប្រមាណ 8.6% ធៀបនឹងឆ្នាំ2016។ ការប្រើប្រាស់គ្រឿងយន្ដសម្រាប់ផលិតកម្មកសិកម្មជំនួសកម្លាំងអូសទាញដោយគោ-ក្របីនោះគឺមានការកើនឡើងរហូតដល់ 94.42%(ឆ្នាំមុន92.20%)។
ចំណែកឯផលិតកម្មដំណាំរួមផ្សំ និងឧស្សាហកម្ម ពិនិត្យជារួមឃើញថា បរិមាណផលផលិតកម្មបានកើនពី10.54លានតោន នៅឆ្នាំ2013 ដល់ប្រមាណ16.38លានតោននៅឆ្នាំ2017 (កំណើនជាមធ្យមក្នុងរយៈពេល 5ឆ្នាំកន្លងមកនេះមានប្រមាណ 2.35%)។
ការនាំចេញផលិតផលកសិកម្មសរុបបានកើនឡើងពី 4.7លានតោននៅឆ្នាំ2016 ដល់ 5.13លានតោននៅឆ្នាំ2017។ បរិមាណ អង្ករនាំចេញក្នុងឆ្នាំ2017 ក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃច្រកចេញចូលតែមួយសម្រេចបានចំនួន 635,697តោន កើនឡើង 17.30%ធៀបនឹងឆ្នាំ2016 ក្នុងនោះ ប្រភេទអង្ករក្រអូបមានចំនួន 61.99% អង្ករសគ្រប់ប្រភេទមានចំនួន 24.64% និងអង្ករចំហុយមានចំនួន13.37% ដែលបាននាំចេញដោយក្រុមហ៊ុនចំនួន84 ទៅកាន់ទិសដៅ 63ប្រទេសនៅលើសកលលោក។
ចំពោះផលិតកម្មដំណាំកៅស៊ូធម្មជាតិកាលពីឆ្នាំ2017កន្លងទៅ ផ្ទៃដីកៅស៊ូសរុបមានចំនួន 436,340ហិកតា ក្នុងនោះក្រុមហ៊ុនកៅស៊ូកសិឧស្សាហកម្មមានសមាមាត្រចំនួន 64.22% និងកៅស៊ូគ្រួសារមានចំនួន 35.78% បើធៀបទៅនឹងឆ្នាំ2016 សម្ទុះនៃការដាំដុះកៅស៊ូមានការកើនឡើងប្រមាណ 0.83%។ ការនាំចេញកៅស៊ូ សម្រេចបានចំនួន 188832តោន សើ្មនឹងទឹកប្រាក់ប្រមាណ 299លានដុល្លារអាមេរិក បើធៀបនឹងឆ្នាំ2016 គឺកើនឡើង 30.14%។
ការចិញ្ចឹមសត្វ ក៏ជាផ្នែកមួយសំខាន់នៃសូចនាករគោលដៅដែលសម្រេចបានកំណើន1.54% ផងដែរ បើធៀបនឹងឆ្នាំ2016។ ចំនួនសត្វសរុបបានកើនពី 42.18លានក្បាលនៅឆ្នាំ2016 ដល់ 42.83លានក្បាលនៅឆ្នាំ2017 ក្នុងនោះគោកើនឡើង 1.76% ក្របីថយចុះ 2.84% ជ្រូកកើនឡើង 3.49% និងបក្សីកើនឡើង 1.43%។
ជាការកត់សម្គាល់កន្លងមក ស្ទើរតែគ្រប់គ្រួសារកសិករបានចិញ្ចឹមសត្វក្នុងគោលបំណងផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការចាំបាច់ក្នុងគ្រួសារ និងប្រើប្រាស់ជាកម្លាំងអូសទាញ។ ប៉ុន្តែការចិញ្ចឹមក្នុងគោលបំណងបែបនេះបានផ្លាស់ប្តូរបន្តិចម្តងៗ ដោយបានប្តូរបែបផែនផលិតកម្មសម្រាប់តែតម្រូវការក្នុងគ្រួសារទៅជាការចិញ្ចឹមសម្រាប់ធ្វើពាណិជ្ជកម្ម។ ក្នុងឆ្នាំ2017កន្លងទៅ ការចិញ្ចឹមជ្រូកជាលក្ខណៈពាណិជ្ជកម្មមានចំនួន 742,771ក្បាលបានកើន 24% បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ2016កន្លងទៅ៕
