អ្នកជំនាញអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា បានចាត់ទុកថា ការអភិរក្សអគារចាស់ៗ ដូចជា អគាររដ្ឋបាល លំនៅឋាន បុរី និងផ្សារ ពិសេសសំណង់ដែលបន្សល់ទុកពីសម័យអាណានិគមបារាំង ដែលស្ថិតនៅកណ្ដាលទីក្រុង គឺជាការកំណត់អត្តសញ្ញាណមួយដែលមិនគួរមើលរំលង។ ទន្ទឹមគ្នានេះ អ្នកជំនាញបានមើលឃើញថា ការថែរក្សាទុកនូវសំណង់អគារចាស់ៗបុរាណទាំងនោះ ក៏ជាចំណែកសំខាន់មួយក្នុងការជួយអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិផងដែរ។
លោក ច្រឹក សុខនីម ប្រធានសមាគមអ្នកវាយតម្លៃ និងភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុកម្ពុជា បានលើកឡើងថា សំណង់អគារចាស់ៗ ពិសេសសំណង់អគារដែលបន្សល់ទុកពីសម័យបារាំង គឺសុទ្ធតែអាចចាត់ទុកជាសំណង់ប្រវត្តិសាស្ត្រទាំងអស់។
ហេតុនេះ លោក ជំរុញឱ្យអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ បន្ដយកចិត្តទុកដាក់អភិរក្សអគារចាស់ៗទាំងនោះ ដើម្បីរក្សាទុកជាកេរមរតកវប្បធម៌ និងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្ដរជាតិ។ ទន្ទឹមនឹងអគារថ្មីៗ និងខ្ពស់ៗជាច្រើនដែលកំពុងរីកលូតលាស់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ សំណង់អគារចាស់ៗមួយចំនួន ក៏នៅតែមានទីផ្សារដែរ។ជាក់ស្តែងមានអគារ និងផ្ទះចាស់ៗមួយចំនួន ត្រូវបានកែប្រែទៅជាហាងលក់ទំនិញ ជាទីស្នាក់ការក្រុមហ៊ុន និងជាកន្លែងស្នាក់នៅ ជាដើម។
កត្តានេះ គឺជាការរួមចំណែកសំខាន់ ជួយលើកស្ទួយវប្បធម៌ និងសេដ្ឋកិច្ចជាតិថែមទៀត។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់បន្ថែមពីលោកច្រឹក សុខនីម ប្រធានសមាគមអ្នកវាយតម្លៃ និងភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុកម្ពុជា។
ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណង់អគារចាស់ៗនេះដែរ លោក ឡុង គីមសួរ ប្រធានក្រុមហ៊ុន Century 21 Advance Property និងជាអ្នកជំនាញផ្នែកអចលនទ្រព្យ បានថ្លែងថា ការអភិរក្សសំណង់អគារចាស់ៗ ជាផ្នែកមួយដែលបង្ហាញពីវប្បធម៌ ក៏ដូចជាស្នាដៃដ៏ពិសេសរបស់ស្ថាបត្យករជំនាន់ដើម ដល់ស្ថាបត្យករជំនាន់ក្រោយៗ ក៏ដូចជាក្មេងៗជំនាន់ក្រោយឱ្យបានស្គាល់ពីស្ថាបត្យកម្មពីសម័យកាលនីមួយៗផងដែរ។
ហេតុនេះ ការអភិរក្សនូវសំណង់អគារចាស់ទាំងនោះ មិនត្រឹមតែអាចបង្ហាញពីវប្បធម៌របស់ប្រទេសកម្ពុជានោះទេ តែវាថែមទាំងអាចទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍ពីសំណាក់ភ្ញៀវទេសចរបានមួយកម្រិតទៀតផង។
បើតាម អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ ឯកឧត្ដម ឃួង ស្រេង ដែលបានលើកឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញមានផែនការច្បាស់លាស់ ក្នុងការអភិរក្សអគារបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌សល់ពីសម័យបារាំង ដើម្បីរក្សាបាននូវអត្តសញ្ញាណរបស់ទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយហាមវាយកម្ទេចអគារទាំងនោះដោយគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាត និងតម្រូវឱ្យសាងសង់ដោយគោរពតាមរចនាប័ទ្មដើម នៅពេលចង់សាងសង់ឡើងថ្មី។
ប៉ុន្តែឯកឧត្ដមអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញបានបន្តថា ក្នុងករណីអគារទាំងឡាយណាដែលមានសភាពចាស់ទ្រុឌទ្រោម ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ពីសុខសុវត្ថិភាព និងអាយុជីវិតមនុស្ស ព្រោះ ភាពចាស់ទ្រុឌទ្រោមរបស់អគារមួយចំនួន អាចនឹងបាក់ស្រុត បង្កហានិភ័យដល់ពលរដ្ឋ ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងអគារទាំងនោះបាន។
លោកបន្តថា ក្នុងករណីនេះ រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ គឺបានតម្រូវឱ្យរដ្ឋបាលខណ្ឌទាំង14 និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ត្រូវចេញលិខិតជូនដំណឹងមួយជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅ ឬស្នាក់នៅក្នុងសំណង់អគារទ្រុឌទ្រោមក្នុងរាជធានីភ្នំពេញទាំងនោះ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ឯកឧត្ដម ជា សុផារ៉ា ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់បានលើកឡើង ក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់សៀវភៅ “Architectural Guide Phnom Penh” កាលពីពេលថ្មីៗនេះបានលើកឡើងថា ក្នុងនាមក្រសួងរៀបចំដែនដី គឺមានឱកាសបានរៀបចំតាក់តែងនូវច្បាប់ស្តីពីសំណង់ ហើយលោកអះអាងថា ច្បាប់នេះ គឺបានផ្តល់ឱកាសឱ្យមានការជួសជុលលើសំណង់អគារចាស់ៗ ពិសេសសំណង់ស្ថាបត្យកម្មបេតិកភណ្ឌនានា ប៉ុន្តែត្រូវរក្សាទម្រង់ដើម។
បើនិយាយពីសំណង់អគារសម័យអាណានិគមបារាំងសែស អ្នកជំនាញផ្នែកអរិយធម៌ខ្មែរ បានលើកឡើងថា យើងចាំបាច់ត្រូវតែអភិរក្ស ពីព្រោះស្ថាបត្យកម្មសំណង់អគារទាំងនេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃមរតកប្រវត្ដិសាស្ដ្រ។ ដោយឡែកសំណង់អគារដែលបន្សល់ពីសម័យអាណានិគមនិយមបារាំងសែស មាននៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួនដូចជា ខេត្ដបាត់ដំបង ក្រចេះ និងកំពត ត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាលកំពុងធ្វើការរៀបចំដាក់ចូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូ។
សំណង់អគារសម័យបារាំងមួយចំនួនដែលនៅសល់ហូតដល់សព្វថ្ងៃ និងត្រូវបានចាត់ទុកថា ជារតនភណ្ឌនៃរាជធានី រួមមាន អគារក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) អគារតុលាការកំពូល វិមានឯករាជ្យ ក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ បណ្ណាល័យជាតិ សារមន្ទីរជាតិ រតនាគារជាតិ សាលារាជធានីភ្នំពេញ ព្រះបរមរាជវាំង រមណីយដ្ឋានវត្តភ្នំ អគារអង្គការយូណេស្កូ ផ្សារធំថ្មី គេហដ្ឋានឯកជន និងអគារផ្សេងៗមួយចំនួនទៀត។
ដោយឡែក យោងតាមទីផ្សារអចលនទ្រព្យ បានឱ្យដឹងថា តំបន់ដែលមានការអភិវឌ្ឍហើយ និងមានតម្លៃដីខ្ពស់ស្ថិតក្នុងខណ្ឌចំនួន4 គឺខណ្ឌដូនពេញ ខណ្ឌ7មករា ខណ្ឌចំការមន និងខណ្ឌទួលគោក ដែលជាតំបន់ពាណិជ្ជកម្ម។ ក្នុងនោះដែរ អ្នកជំនាញផ្នែកទីផ្សារអចលនវត្ថុ ក៏បានឱ្យដឹងដែរថា បច្ចុប្បន្នសំណង់អគារចាស់ៗ មានតម្រូវការលើការជួលខ្លាំងជាងគេ គឺនៅក្នុងខណ្ឌចំនួន2 គឺខណ្ឌដូនពេញ និងខណ្ឌស្ទឹងមានជ័យ។ ខណ្ឌដូនពេញ ភាគច្រើនជាតម្រូវការជួលអគារប្រភេទនេះសម្រាប់ប្រកបអាជីវកម្ម ខណៈខណ្ឌស្ទឹងមានជ័យ ភាគច្រើនមានតម្រូវការជួលសម្រាប់ស្នាក់នៅរបស់ប្រជាជននៅក្នុងតំបន់។
ភាគច្រើន តម្រូវការជួលមានច្រើនតែនៅកណ្តាលក្រុង ដោយឡែកសម្រាប់ជាយក្រុងវិញ មិនសូវមានតម្រូវការជួលច្រើនប៉ុន្មានទេ ដោយសារតែទីតាំងនៅឆ្ងាយ បើទោះជាសំណង់អគារទើបតែសាងសង់ថ្មីក៏ដោយ។ ដោយឡែកចំពោះតម្លៃលើការជួលសំណង់អគារចាស់វិញ គឺមានចន្លោះចាប់ពី 1,700ដុល្លារទៅជាង 3,000ដុល្លារឯណោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកជំនាញផ្នែកអចលនទ្រព្យ នៅចង់ឃើញគ្រប់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធយកចិត្តទុកដាក់អភិរក្សសំណង់អគារចាស់ៗ ព្រោះអគារទាំងនោះ គឺពិតបានផ្តល់ផលចំណេញទាំងវប្បធម៌ និងសេដ្ខកិច្ចដល់កម្ពុជា៕
