រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ បានលើកឡើងថា សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល គឺជាវិស័យមួយដ៏ចម្បងសម្រាប់កម្ពុជា និងអាស៊ានទាំងមូល ហើយតាមរយៈការស្រាវជ្រាវថ្មីៗនេះ បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា ទំហំសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលក្នុងតំបន់អាស៊ាន ត្រូវបានរំពឹងថា កើនឡើងដល់ 200 ប៊ីលានដុល្លារ ក្នុងរង្វង់ពេល 10ឆ្នាំខាងមុខនេះ។
ឯកឧត្តម សុខ ពុទ្ធិវុធ រដ្ឋលេខាធិការ នៃក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ បានលើកឡើងបែបនេះក្នុងឱកាសដែលឯកឧត្តម ធ្វើជាអធិបតីក្នុងពិធីបើកសិក្ខាសាលាស្តីពីដំណោះស្រាយ នៃភាពស្មុគស្មាញ នៃសន្តិសុខបច្ចេកវិទ្យាទូរគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន នៅក្នុងយុគសម័យនៃការតភ្ជាប់ (Tame the Complexity of Cybersecurity in the Connected Age) កាលពីថ្ងៃទី18 ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ2020 នេះ នៅទីស្ដីការក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍។
ឯកឧត្តម សុខ ពុទ្ធិវុធ បានថ្លែងថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទទួលស្គាល់នូវការរីកចម្រើនលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័សនៃបច្ចេកវិទ្យា ក៏ដូចជាការទីផ្សារ និងសេដ្ឋកិច្ច នៅក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យាទូរគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន។
ឯកឧត្តមបានមានប្រសាសន៍ថា “សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល គឺជាវិស័យមួយដ៏ចម្បងសម្រាប់កម្ពុជា និងអាស៊ានទាំងមូល ហើយតាមការស្រាវជ្រាវថ្មីៗនេះ បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា ទំហំសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលក្នុងតំបន់អាស៊ាន ត្រូវបានរំពឹងថា កើនឡើងដល់ 200 ប៊ីលានដុល្លារ ក្នុងរង្វង់ពេល 10ឆ្នាំខាងមុខនេះ ដែលនៅក្នុងនោះពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធអេឡិកត្រូនិកមានទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណជា 88ប៊ីលានដុល្លារ”។
ឯកឧត្តម រដ្ឋលេខាធិការ បានបន្ថែមទៀតថា ក្នុងខណៈពេលដែលវិស័យបច្ចេកវិទ្យាទូរគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន បាននាំមកនូវឱកាសថ្មីៗជាច្រើន វាក៏បានបើកចំហផងដែរ នូវភាពងាយរងគ្រោះជាច្រើនដល់យើងទាំងអស់គ្នា។ ជាសកល ការគំរាមកំហែងតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធើណិត និងការវាយប្រហារ គឺកាន់តែមានភាពស្មុគស្មាញឡើងៗ ហើយផលប៉ះពាល់ ក៏មានទំហំធំធេងដែរ។
នៅកម្ពុជា ក៏អាចនឹងទទួលរងពីការគំរាមកំហែងនោះដែរ។ លើសពីនេះទៅទៀត បណ្តាញអុីនធើណិតរបស់រដ្ឋាភិបាល ទទួលរងការវាយប្រហារដោយមេរោគ ការជ្រៀតចូលលួចទិន្នន័យ និងការកែប្រែព័ត៌មាន នៅក្នុងវេបសាយជាដើម។ ក្នុងនោះផងដែរ យើងក៏ធ្លាប់ទទួលរងគ្រោះ ដោយការវាយប្រហារក្នុងទម្រង់ DDoS ដែលធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធអ៊ីនធើណិតនៅកម្ពុជា មានភាពរអាក់រអួល មិនដំណើរការ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ឯកឧត្តម សុខ ពុទ្ធិវុធ បានបញ្ជាក់ទៀតថា កម្ពុជាត្រូវការឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហាប្រឈមផ្នែកសន្តិសុខបច្ចេកវិទ្យាទូរគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន ដើម្បីត្រៀមខ្លួនក្នុងការធ្វើដំណើរទៅកាន់សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល នាពេលអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ។
ឯកឧត្តម សុខ ពុទ្ធិវុធ សង្ឃឹម និងជឿជាក់ថា សិក្ខាសាលានេះ នឹងចូលរួមចំណែកជាមួយនឹងកិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការសម្រេចឱ្យបាននូវគោលដៅ ដែលមានចែងនៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណដំណាក់កាលទី4របស់រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី6 នៃរដ្ឋសភា នៅក្នុងចតុកោណទី2 គឺការធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច ត្រង់មុំទី3 បានកំណត់ថា “ការរៀបចំខ្លួនសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល និងឆ្លើយតបនឹងបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មជំនាន់ទី4”។
ថ្មីៗនេះដែរ ដំណើរការសាកល្បងបច្ចេកវិទ្យាទូរគមនាគមន៍ជំនាន់ទី5 (5G)របស់ក្រុមហ៊ុន Yes Seatel (Yes 018) ត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងចក្ខុវិស័យនេះ ក្រសួងកំពុងដំណើរការទៅមុខយ៉ាងល្អក្នុងការចេញអាជ្ញាប័ណ្ណវិសាលគមន៍5G ដល់ប្រតិបត្តិករ ហើយក្រសួងនឹងបន្តផ្តល់ការគាំទ្រដល់ប្រតិបត្តិករទូរគមនាគមន៍នៅកម្ពុជា ដើម្បីឱ្យបណ្តាខេត្ត ក្រុងទាំងអស់បានទទួលប្រព័ន្ធសេវា 5G យ៉ាងឆាប់រហ័សផងដែរ”។
“ចក្ខុវិស័យរបស់ផែនការមេបច្ចេកវិទ្យាទូរគមនាគមន៍ និងព័ត៌មានអាស៊ានឆ្នាំ2020 នឹងជំរុញអាស៊ានឆ្ពោះទៅកាន់ការប្រកាន់យកសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលដែលមានសុវត្ថិភាពខ្ពស់ ចីរភាព និងមានភាពរីកលូតលាស់ ហើយធ្វើឱ្យសហគមន៍អាស៊ាន ក្លាយជាសហគមន៍មួយ មាននវានុវត្តន៍ភាព ពេញលេញ និងរួមបញ្ចូលគ្នាតែមួយ”។ នេះបើតាមការថ្លែងរបស់ឯកឧត្តម រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងប្រៃសណីយ៍។
ឯកឧត្តម ត្រាំ អុីវតឹក បានសម្តែងនូវអំណរសាទរចំពោះក្រុមហ៊ុន ដែលបានវិនិយោគ និងបានកោតសរសើរ ចំពោះការខិតខំប្រឹងប្រែងរៀបចំពិធីសាកល្បងបច្ចេកវិទ្យា 5G នេះបានជោគជ័យ ជាបន្តបន្ទាប់លើផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទូរគមនាគមន៍ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលបានជួយឱ្យប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបាននូវបទពិសោធ និងអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនពីបច្ចេកវិទ្យាទំនើបៗចុងក្រោយផងដែរ។
តាម GSMA: The GSM Association (Global System for Mobile Communications originally Groupe Spécial Mobile) បច្ចេកវិទ្យា5G នឹងជំរុញកំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប 4.8% សម្រាប់ប្រទេស។ បច្ចេកវិទ្យានេះនឹងផ្លាស់ប្តូរពិភពលោក តាមរយៈបច្ចេក វិទ្យា AI Robotics, Dronas IoT និងបច្ចេកវិទ្យា Smart Cities។ Yes 018 មានបណ្តាញ4G 100% ដែលបានគ្រប់ដណ្តប់ចំនួនប្រជាជនជាង 90% នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ប្រព័ន្ធសេវា 5G ផ្តល់នូវភាពងាយស្រួល និងផ្តល់ល្បឿនលឿនជាងប្រព័ន្ធសេវា 4G ចំនួន 10ដង និងមានប្រព័ន្ធតភ្ជាប់សេវាអ៊ីនធើណិត ជាទីទុកចិត្តជាមួយទូរស័ព្ទស្មាតហ្វូន និងឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកផ្សេងៗ ជាមួយនឹងល្បឿនលឿនក្នុងការទាញយកទិន្នន័យជាមធ្យម 1GB។
ការពង្រីកបច្ចេកវិទ្យា 5G មុនគេនេះ គឺដើម្បីជាផ្នែកមួយចូលរួមចំណែកក្នុងការរីកចម្រើនរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយឯកឧត្តមបានកត់សម្គាល់ថា នឹងមានចំនួនការតភ្ជាប់ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអុីនធើណិតតាមរយៈឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក គ្រប់ប្រភេទកាន់តែច្រើន ដែលនឹងផ្តល់នូវភាពងាយស្រួល និងភាពទំនើបទាន់សម័យ ដល់ការរស់នៅបែបសម័យថ្មី។
គួរបញ្ជាក់ដែរថា សិក្ខាសាលាខាងលើនេះ ត្រូវបានរៀបចំដោយនាយកដ្ឋានសន្តិសុខ បច្ចេកវិទ្យាទូរគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន ក្រោមការគាំទ្រដោយក្រសួងប្រៃសណីយ៍ ដោយមានការចូលរួមពីសិក្ខាកាមដែលជាតំណាងមកពីក្រសួង-ស្ថាប័ន រាជរដ្ឋាភិបាល វិស័យឯកជន គ្រឹះស្ថានធនាគារ និងហិរញ្ញវត្ថុ សហគ្រាសមីក្រូ តូច និងមធ្យម និងគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សា សរុប 135នាក់។
សិក្ខាសាលានេះរៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពទៅដល់មន្ត្រី និងបុគ្គលពាក់ព័ន្ធផ្នែកសន្តិសុខ បច្ចេកវិទ្យាទូរគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន (Cybersecurity) ដើម្បីយល់ដឹងអំពីបច្ចេកទេសថ្មីៗ ក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងហានិភ័យនានា ដែលអាចកើតមានឡើង ក្នុងប្រព័ន្ធអុីនធើណិត៕
